دکتر «محمّدعلی اسلامی ندوشن» مدرک دکتری حقوق بین‌الملل را از «دانشگاه سوربن» فرانسه دریافت کرد. او استاد دانشکده‌ی حقوق علوم سیاسی، استاد کرسی ادبیات دانشگاه تهران و مؤسس «فرهنگ‌سرای فردوسی» است.
محمدعلی اسلامی ندوشن، بی‌شک شخصیتی چندبُعدی دارند: ایشان حقوق‌دانی بزرگ، قاضی، شاعر، پژوهشگر، استاد دانشگاه، منتقد ادبی، مترجم و روشن‌‌فکر هستند. فردی که به‌‌معنای واقعی روشن‌‌فکری بزرگ در این سرزمین بوده‌اند.
فعالیت‌های عمده‌ی این فرهیخته‌ی پرتلاش عرصه‌‌ی ادبیات، در زمینه‌‌ی نقد ادبی وادبیات تطبیقی و نیز اجتماع و فرهنگ است و هدف اصلی‌اش فراهم کردن زمینه‌ای برای شکل‌گیری و ایجاد یک فرهنگ جهانی است که از سره‌های فرهنگی فرهنگ‌های زبده‌ی جهانی اقتباس شده باشد.
محمدعلی اسلامی ندوشن را می‌توان یک سفرنامه‌نویس چیره‌‌دست، قصه‌گویی مسلط، محققی کامل و مترجمی جامع دانست که در هرکدام از وادی‌های نقد و داستان و ترجمه و تحقیق و سفرنامه، ید طولایی دارد و در هرکدام از این وادی‌ها بسیط است و صاحب‌نظر.
دکتر اسلامی ندوشن در شمار شاعران اندیشه‌‌مند و نویسندگان برجسته‌ای است که تاکنون ده‌ها جلد کتاب در زمینه‌های مختلف ادبی از او به چاپ رسیده است. درباره‌‌ی کتاب‌های دکتر اسلامی ندوشن گفته‌اند که کتاب‌های او دریچه‌ای را می‌مانند که خواننده را به جنگلی از موضوعات و عناوین متنوع و مطلوب می‌کشاند و روش ندوشن در نقد و تحلیل این است که سعی می‌کند که آن شاخ و برگ‌هایی که در آثار هست و اجازه نمی‌دهد ما خطوط کلی را ببینیم، به کنار بزند و ما را با خطوط کلی اثر آشنا می‌کند. نگاه وی، نگاهی فرهنگی و تاریخی عام است که از جهان‌بینی خاص خود او تبعیت می‌کند. درواقع کتاب‌های وی سرشار از مفاهیم متعالی و زیبایی‌های زبانی است. در نوشته‌های این نویسنده شهیر، مضامین و موضوعات فراوانی دیده می‌شود. ازجمله: ایران، شاهنامه، فردوسی، مولوی، حافظ، انسان، عشق، آزادی، فرهنگ، تمدن، سنّت، مدرنیته، شرق، غرب و …. وی این موضوعات را با شاخصه‌هایی چون: تیزبینی، بی‌طرفی، تواضع، دقت، صداقت، ایجاز، تطبیق و مقایسه، وسعت اندیشه، سلامت زبان، اطلاعات فراوان، شیوایی بیان و زیورهای ادبی می‌آراید و از تلفیق آنها نثری ماندگار می‌آفریند.
در سوابق تألیفاتی مهم این استاد توانمند ادبیات که بیش از ۵۰ کتاب و صدها مقاله درباره‌‌ی فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی است. می‌توان به این موارد تأکید کرد:
– در شعر نو دو مجموعه‌‌ی «گناه» و «چشمه»، در زمینه‌ی داستان‌نویسی، رمان «افسانه و افسون» و در داستان کوتاه «پنجره‌های بسته»، در قالب نمایش‌نامه نیز «ابرزمانه و ابرزلف» را به رشته‌ی تحریر در آورده است.
– در حسب‌حال‌نویسی چهار جلد کتاب شیرین و جذاب «روزها»، در سفرنامه‌نویسی کتاب‌های «صفیر سیمرغ»، «آزادی مجسمه»، «در کشور شوراها» و «کارنامه چین» را نوشته است.
توجه به تاریخ و گذشته‌‌ی ایران که توجه نویسندگان برجسته‌‌ی معاصر را به خود جلب کرده، از جمله فعالیت‌های تاریخی اوست. کتاب «ایران و یونان در بستر باستان» حاصل این تتبع تاریخی است.
تألیفات بی‌نظیر او در زمینه‌‌ی شاهنامه، این سند ملّی ایرانیان را به‌خوبی به ما شناساند و مورد تمجید بسیاری از پژوهشگران قرار گرفت. مثل: زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه.
دیگر آثار این استاد ارجمند عبارت‌اند از:
«نامه به فرزند»، «از رودکی تا بهار» (دو جلد)، «ایران و تنهایی‌اش»، «باران نه رگبار»، «تأمّل در حافظ‌»، «تحقیق در منظومه‌ی ویس و رامین گرگانی»، «ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم»، ترجمه و مؤخره‌ «پیروزی آینده‌ دموکراسی»، ترجمه «جهاد در اروپا»، ترجمه‌‌ی «آنتونیوس و کلئوپاترا»، ترجمه‌ی «ملال پاریس و برگزیده‌ای از گل‌های بدی».
اسلامی ندوشن افزون بر این تألیفات، فصل‌‌نامه‌ی «هستی» را منتشر ساخت که در دو دوره، از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۴ و همچنین از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ فعالیت داشت.