تمدن آکدیان بین النهرین

تمدن آکدیان؛ اولین امپراطوری بین‌النهرین

 

تمدن آکدیان؛ اولینن امپراطوری بین‌النهرین، با جنگ تمام‌عیاری با سومریان آغاز شد و و پس از قلمرو خود را میانرودان در بین‌النهرین به طرف سوریه اورشلیم وسعت دادند. بر این اساس آکدیان نخستین نهاد سیاسی حاصل از اتحاد چند فرهنگی را در عصر برنز بنا گذاشتند. بنانگذار این امپراطوری چندملیتی سارگون بزرگ است که در حدود 2500 پیش از میلاد مسیح حدود پنجاه سال فرمانروایی کرد.

پایتخت این امپراطوری شهر اکد نام داشته که می‌توان  حدود آن را در کرانۀ غربی رود فرات در نظر گرفت. بر این اساس می‌توان گستردگی قلمرو نخستین امپراطوری جهان را کویت کنونی، عراق، اردن، سوریه و لبنان تا نزدیکی دریای مدیترانه در نظر گرفت. در حقیقت ایدۀ اتحاد چندملیتی از پادشاه اوروک در مقیاسی کوچک‌تر گرفته شده است. امپراطوری اوروک در نهایت خود، مغلوب سارگون بزرگ شد و قلمرو خود را به او واگذار کرد . روی هم رفته دودمان سارگن اکدی 142 سال بر مسند قدرت باقی ماندند. سارگون تقریبن و به تفکر خود تمام دنیای متمدن را فتح کرد و آن را «چهار گوشۀ عالم» می‌نامید.

تمدن آکدیان

در این دوران او علاوه بر گسترش قلمرو آکدیان، زبان آکدی را جایگزین زبان سومری کرد و علم و هنر را گسترش داد. شبکۀ داد و ستد میان ملیت‌های تحت کنترل اکدی تقویت شد و راه‌سازی برای ارتباط میان مردمان مناطق مختلف و نیز برای ارتباط با مرکز امپراطوری آکدی به‌طور منظم در حال ساخت و بازسازی مجدد بود. علاوه‌بر این‌ها یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که کشاورزی در دوران آکدی‌ها رونق گرفته است و سامانۀ پستی ایجاد کرد که کتیبه‌های گلی با خط میخی را در پاکت‌های گلی جای می‌دادند و مُهر و موم‌شده را برای گیرنده‌ای می‌فرستادند که تنها او می‌توانست پاکت گلی را بشکند و نامه را بخواند.

در دوران سارگون 65 شهر فرمانداری داشتند که زیر نظر سارگون کار می‌کردند و «انهه انا» دختر سارگون که سمت کاهن اعظم را داشت، عنوان نخستین نویسندۀ دنیا نام گرفته است که سرود و شعر نیز می‌سرود. در این دوره زبان آکدی و خط، خط میخی است. پس از سارگون دو پسرش و نهایت نوه‌اش، نارام سین حکومت را در دست گرفتند و نارام سین نه تنها امپراطوری اکدی را گسترده‌تر کرد و خود را «خدای آکد» نامید.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *